محاسبه کرایه حمل هوایی برای انواع کالا
وصول کرایه و هزینه‌های حمل هوایی
( COLLECTION OF FREIGHT +CHARGES)
تعرفه هوایی جز در مواردی که توافق شده باشد می‌باید توسط فرستنده پرداخت گردد. یعنی به‌صورت پیش‌پرداخت، PREPAID، اما در مواقعی که وصول هزینه‌ی حمل در مقصد، مورد توافق قرار گرفته باشد، بایستی شرایط زیر حاکم باشد:
۱- همان فرستنده نباشد.
۲- محموله، شامل بقایای انسانی، حیوانات زنده، کالای فاسدشدنی، اثاثیه و لوازم مشخص، و لوازم خانگی مستعمل نباشد.
۳- مقررات پولی کشور مقصد، مانعی برای وصول این هزینه‌ها، ایجاد نکند.
۴- ارزش فروش کالای مورد حمل، کم‌تر از هزینه‌ی حمل نباشد.
به‌هرحال، تعرفه هوایی در مقصد، یا CHARGES COLLECT، به این معنا است که گیرنده‌ی کالا، موظف به پرداخت آن است، و برای این‌کار، هزینه‌ی وصولی، به‌صورت یک درصدی، و طبق ضابطه‌ی شماره‌س ۲ – ۲ – ۷ تاکت معین شده است.
این درصد تعرفه هوایی ، گاهی در حد ۲ درصد کرایه است، که از یک حداقل ۱۰ دلاری، کم‌تر نیست. بعضی از کشورها، چون عربستان سعودی، پاکستان، زئیر، روسیه، اوگاندا، آمریکای مرکزی و … ، هزینه‌ی وصول کرایه در مقصد را، نمی‌پذیرند.
عوامل موثر در نرخ تعرفه هوایی
۱ـ مقدار کالا
۲ـ میزان تردد
۳ـ رقابت سایر شیوه‌های حمل
۴ـ میزان واردات و صادرات یک کالا
۵ـ ارزش کالای مورد حمل
۶ـ نوع وسایل و تجهیزاتی مورد نیاز، برای حمل کالا
وجوه مشترک تعرفه هوایی
۱. نرخ‌ها، به‌طور کلی، تابع مسیر، و از یک فرودگاه، به فرودگاه دیگر را، دربر می‌گیرند، و هزینه‌هایی چون، هزینه‌ی حمل، از محل دریافت کالا تا فرودگاه، یا از فرودگاه تا انبار گیرنده را، شامل نمی‌شود.
۲. نرخ‌ها، به‌صورت RCU، یا تعیین نرخ RATE CONSTRUCTION، و به پول ملی و محلی، تعیین می‌شوند.
۳. نرخ‌ها، برحسب کیلوگرم، یا پوند، ارایه می‌شوند.
۴. نرخ‌ها، مربوط به زمان صدور راه‌بارنامه هستند.
وزنِ ملاک تعیین کرایه‌ی حمل، یا وزن کرایه‌پذیر
CHARGEABLE WEIGHT
در تعیین کرایه‌ی حمل، نخست، وزن ناخالص ملاک عمل است. در کالاهای سنگین، مثل ماشین‌آلات، فلزات، سنگ‌های تزئینی، و … ، کرایه، براساس وزن تعیین می‌شود. برای این منظور، دو معیار زیر را باید منظور داشت:
۱ـ کالای با تراکم زیاد (HIGH DENSITY)، که وزن هرکیلوگرم آن، حجمی کم‌تر از ۶۰۰۰ سانتی‌متر مکعب، یا ۳۶۶ اینچ مکعب، داشته باشد.
۲ـ کالای با تراکم کم (LOW DENSITY)، که وزن هرکیلوگرم آن ،حجمی بیش‌تر از ۶۰۰۰ سانتی‌متر مکعب، یا ۳۶۶ اینچ مکعب، داشته باشد.
در کالاهای حجیم، مثل چوب، پشم، و پنبه، که در مقایسه با وزن، فضای بیش‌تری را اشغال می‌کنند، می‌باید حجم را، مبنای محاسبه‌ی کرایه‌ی حمل، قرار داد. بنابر قاعده، که وزن کرایه‌پذیر (CHARGEABLE) را، باید مبنای محاسبه‌ی کرایه قرارداد، می‌باید وزن و حجم، هردو را اندازه گرفت، و هرکدام را که بیش‌تر است، ملاک کرایه گرفت.
نرخ حمل کالای خاص یا معین
SCR=SPECEFIC COMMODITY RATE
این نوع نرخ، در مسیرهای تعیین‌شده، و برای اعضای یاتا، وضع شده است، و در مورد محموله‌هایی که در مسیرهای معین، و به‌طور منظم حرکت می‌کند، کاربرد دارد، یا به تبع بازار معاملات و مبادلات، که میان بعضی مناطق، پدید می‌آید، کاربرد دارد. کالاهایی که برای آن‌ها، نرخ کرایه‌ی خاصی تعیین و منتشر می‌شود، در ۱۰ گروه، طبقه‌بندی شده‌اند:
گروه ۱- از ۱ تا ۹۹۹: محصولات خوراکی حیوانی و نباتی
گروه ۲- از ۱۰۰۰ تا ۱۹۹۹: محصولات دامی، محصولات نباتی و دامی غیرخوراکی
گروه ۳- از ۲۰۰۰ تا ۲۹۹۹: مواد نساجی، الیاف و تولیدات آن
گروه ۴- از ۳۰۰۰ تا ۳۹۹۹: مواد فلزی، محصولات فلزی، غیر از ماشین‌آلات
و به‌همین نحو، تا طبقه‌ی دهم. هرطبقه نیز، تا صدگروه، یا عنوان جزئی‌تر، تقسیم شده است. علاوه‌بر طبقه‌بندی گروه‌های ده‌گانه‌ی کالاهای خاص، طیف دیگری از نرخ‌ها، برای چندطبقه (CLASS) از کالاها، از قبیل، حیوانات زنده، کتاب و مطبوعات، اشیا گران‌قیمت، اثاثیه و …، وجود دارد.
از لحاظ تقدم و تاخر، در انتخاب نرخ، الویت‌ها، به‌ترتیب، مربوط به کالای خاص، سپس طبقات، و در ادامه، کالای عام است. به‌عبارت دیگر، وقتی از نرخ‌های مربوط به کالاهای عمومی می‌توان استفاده کرد که، نتوان نرخ‌های مربوط به کالاهای خاص، یا کالاهای طبقه‌بندی شده را، به‌کار گرفت.
